ภาพเขียนสีโบราณ ยุคก่อนประวัติศาสตร์ เขาพระพุทธฉาย สระบุรี

ยอดเขาพระพุทธฉาย

วัดพระพุทธฉาย สระบุรี เป็นสถานที่มีบันทึกเรื่องราวตำนานมากอีกแห่งหนึ่งในจังหวัดสระบุรี โดยเฉพาะเรื่องราวของพระพุทธฉายหรือเงาพระพุทธเจ้า ที่หลายๆท่านได้เดินทางไปสักการะ อีกทั้งบนยอดเขาลมหรือเขาพระพุทธฉายแห่งนี้ มีมณฑปประดิษฐานรอยประทับพระพุทธบาท จึงเป็นสถานที่ ที่ได้รับความนิยมของนักท่องเที่ยวตลอดมา

นอกจากเรื่องราวตำนานของพระพุทธฉายแล้ว พื้นที่แห่งนี้ ยังเป็นโบราณสถานมีเรื่องราวทางประวัติศาสตร์มายาวนาน เพราะมีการค้นพบภาพเขียนสีโบราณ ยุคก่อนประวัติศาสตร์ ซึ่งน่าจะราว 3,000 ปีก่อน คำว่า ก่อนประวัติศาสตร์ หมายถึง ในยุคที่มนุษย์ยังไม่มีการบันทึกหรือการประดิษฐ์ตัวอักษร เราจึงค้นหาประวัติความเป็นมาจากภาพการเขียนรูป เครื่องมือเครื่องใช้ในอดีต

บริเวณที่พบภาพเขียนอยู่บนเพิงผาเดียวกับรอยพระพุทธฉาย เป็นภาพเขียนสีแดง จึงเป็นอีกแหล่งท่องเที่ยวหนึ่ง ที่เราจะได้สัมผัสถึงเรื่องในอดีต ที่บริเวณนี้เคยเป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณมายาวนาน สืบเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน

ทางขึ้นไปสักการะพระพุทธฉายและชมภาพเขียนสีก่อนประวัติศาสตร์

ผมจึงขอถือโอกาสนี้ นำข้อมูลจากกรมศิลปากร มาอธิบายไว้เพื่อให้เป็นประโยชน์ต่อท่านที่สนใจต่อไป ดังนี้

ภาพเขียนสีก่อนประวัติศาสตร์เขาลม (เขาพระพุทธฉาย)

แหล่งเขียนภาพสียุคก่อนประวัติศาสตร์บนเพิงผาเขาลม(เขาพระพุทธฉาย) วัดพระพุทธฉาย ต.หนองปลาไหล อ.เมือง จ.สระบุรี มีลักษณะเป็นภาพเขียนสีแดง ปรากฏอยู่บนเพิงผาเดียวกับพระพุทธฉาย ลักษณะของเพิงผาคล้ายหลังคา หันหน้าไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ ความยาวประมาณ 106 เมตร ความสูงจากเชิงเขาประมาณ 20 เมตร สันนิษฐานว่าเคยเป็นที่พักอาศัยหรือประกอบกิจกรรมของมนุษย์ในอดีต เทคนิคการเขียนภาพมีทั้งแบบการเขียนโครงร่างและระบายสีทึบภายในโครงร่าง ส่วนวัสดุทำพู่กัน สันนิษฐานว่าทำจากวัสดุธรรมชาติ เช่น การนำเปลือกไม้มาทุบจุ่มสีแล้ววาดลงผนังหิน

บริเวณเพิงผาที่พบภาพเขียนสีโบราณ

เนื่องด้วยภาพเขียนสีผ่นกาลเวลามายาวนานหลายพันปี จึงมีสภาพที่ค่อนข้างเลือนลาง แต่ก็ยังพอสังเกตได้บ้าง ดังนั้นขอความร่วมมือ ไม่สัมผัสบริเวณภาพเขียนสีดังกล่าว เพื่อให้มีสภาพที่คงอยู่ได้นานที่สุดต่อไปครับ

ภาพเขียนผนังเพิงผาสามารถจำแนกได้ 4 ประเภท คือ

ภาพคน พบทั้งภาพคนถืออาวุธ แสดงถึงการล่าสัตว์ และภาพคนเรียงกันเป็นแถวคล้ายขบวนแห่ ลักษณะการเขียนไม่เน้นสรีระและเครื่องประดับตกแต่งร่างกายที่ชัดเจน
ภาพสัตว์ เช่น วัว สุนัข และไก่ อาจเป็นสัตว์ป่าหรือสัตว์เลี้ยงที่เคยพบเห็นและล่าเป็นอาหาร หรือเกี่ยวข้องกับพิธีกรรมควมเชื่อ ลักษณะการเขียนภาพเป็นการเขียนรูปร่างด้านข้างของสัตว์
ภาพอวัยวะคน เช่น ฝ่ามือ
ภาพสัญลักษณ์หรือเลขาคณิต เช่น เส้นตรง เส้นหยักไปมา เส้นโค้ง สามเหลี่ยม บางภาพเขียนเป็นสัญลักษณ์ที่อาจมีความหมายเข้าใจของคนในกลุ่มนั้นๆ

ภาพเก่าเพิงผาวัดพระพุทธฉาย ลงสีโดยวรานนท์ มั่งคั่ง (ภาพจัดแสดงที่ พช.เจ้าสามพระยา)

ภาพเขียนสีดังกล่าวเป็นหลักฐานทางโบราณคดีที่สะท้อนให้เห็นถึงวิถีชีวิตของคนยุคก่อนประวัติศาสตร์ ที่มีการดำรงชีพแบบการหาของป่าสัตว์ หรือการเพาะปลูกเลี้ยงสัตว์ ตลอดจนแสดงถึงเรื่องพิธีกรรมความเชื่อ

ภาพเขียนสีก่อนประวัติศาสตร์

ภาพเขียนสีก่อนประวัติศาสตร์

ภาพเขียนสีก่อนประวัติศาสตร์

ภาพเขียนสีก่อนประวัติศาสตร์

ภาพเขียนสีก่อนประวัติศาสตร์

จากการศึกษาพบว่าภาพเขียนสีบนเขาลมแห่งนี้มีความคล้ายคลึงกับแหล่งเขียนสีที่พบในแถบภาคเหนือ ภาคกลางและภาคตะวันออกเฉียงเหนือของไทยหลายแห่ง

กรมศิลปากรประกาศขึ้นทะเบียนโบราณสถาน “เขาลมและพระพุทธฉาย” ในราชกิจจานุเบกษาเล่มที่ 52 หน้า 3700 วันที่ 8 มีนาคม 2478

อ้างอิงจาก : สำนักศิลปากรที่ 3 พระนครศรีอยุธยา

สักการะพระพุทธฉาย สระบุรี

เมื่อชมร่องรอยประวัติศาสตร์จากภาพเขียนสีกันแล้ว ก็อย่าลืมแวะสักการะพระพุทธฉายที่มีตำนานเล่าขานมายาวนาน เป็นที่เคารพสักการะของผู้คนที่เดินทางมาวัดแห่งนี้ด้วยนะครับ

พระพุทธฉาย สระบุรี

สักการะรอยพระพุทธบาท บนยอดเขาลม

เมื่อสักการะรอยพระพุทธฉายกันแล้ว เราสามารถขึ้นไปยังยอดเขาลม จะมีมณฑปประดิษฐานรอยพระพุทธบาทเก่าแก่ให้ได้สักการะอีกด้วยครับ ท่านสามารถขับรถขึ้นไปได้

มณฑปประดิษฐานพระพุทธบาท

พระพุทธบาทบนยอดเขาลม(เขาพระพุทธฉาย)

ทิวทัศน์บนยอดเขาลม

ทิวทัศน์บนยอดเขาลม

ทิวทัศน์บนยอดเขาลม

นี่คือเรื่องราวของพื้นที่แถบนี้ ที่มีประวัติศาสตร์ยาวนานสืบทอดจนมาถึงปัจจุบัน จึงเป็นแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมที่น่าสนใจในจังหวัดสระบุรี จึงขอเรียนเชิญมาท่องเที่ยวกันนะครับ