ความสำคัญของวันอาสาฬหบูชา

By | July 1, 2014

วันอาสาฬหบูชา เป็นวันสำคัญทางพระพุทธศาสนาอีกวันหนึ่งของประเทศไทย และให้นับเป็นวันหยุดราชการของประเทศไทยด้วย คำว่า “อาสาฬหบูชา” นั้นย่อมาจากคำว่า “อาสาฬหปูรณมีบูชา” แปลว่า การบูชาในวันเพ็ญเดือนอาสาฬหะ หรือ การบูชาในวันเพ็ญเดือน 8 ถ้าในปีใดมีเดือน 8 สองหน ก็ให้เลื่อนไปทำในวันเพ็ญเดือน 8 หลังแทน

ความสำคัญของวันอาสาฬหบูชา หลักๆมีดังนี้
1. เป็นวันที่พระพุทธองค์ได้ทรงแสดงพระธรรมเทศนาเป็นครั้งแรก แก่ปัญจวัคคีย์ทั้ง 5 รูป ที่ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน ใกล้เมืองพาราณสี พระธรรมที่ทรงแสดงเรียกว่า “ธัมมจักกัปปวัตตนสูตร” แปลว่า พระสูตรแห่งการหมุนวงล้อธรรม หรือความจริงที่ไม่มีผู้ใดปฏิเสธได้ นั่นก็คือ อริยสัจสี่ประการ ได้แก่
ทุกข์ คือ “ความจริงอันประเสริฐคือความทุกข์” สมุทัย คือ “ความจริงอันประเสริฐคือเหตุให้เกิดทุกข์” นิโรธ คือ “ความจริงอันประเสริฐคือความดับไม่เหลือแห่งทุกข์” มรรค คือ ความจริงอันประเสริฐคือทางที่ทำให้ผู้ปฏิบัติตามลุถึงความดับไม่เหลือแห่งทุกข์

2. เป็นวันที่เกิดพระสงฆ์รูปแรกในพระพุทธศาสนา คือ พระอัญญาโกญฑัญญะ ภายหลังจากที่ได้ฟังธรรมและบรรลุธรรมเป็นพระโสดาบันแล้ว ก็ได้ทูลขออุปสมบท พระพุทธองค์ทรงประทานการอุปสมบทให้ด้วยวิธีที่เรียกว่า “เอหิภิกขุอุปสัมปทา”เป็นพระภิกษุรูปแรกในพระพุทธศาสนา
3. เป็นวันที่สมบูรณ์แห่งพระรัตนตรัย ได้แก่ พระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ์

ภาพวาดพระพุทธองค์ทรงแสดงปฐมเทศนาแก่ปัญจัควัคคีย์ทั้ง 5

ภาพวาดพระพุทธองค์ทรงแสดงปฐมเทศนาแก่ปัญจัควัคคีย์ทั้ง 5

ประวัติความเป็นมาของวันอาสาฬหบูชา
ในสมัยพุทธกาลพระพุทธองค์ได้ทรงตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าในวันเพ็ญเดือน 6 หรือวันวิสาขบูชา และได้ทรงพิจารณาธรรมอยู่นานถึง 7 สัปดาห์ และพระองค์ทรงได้คิดว่าพระธรรมที่พระองค์ทรงบรรลุนั้นเป็นสิ่งที่ลึกซึ้งยากนักที่ใครจะเข้าถึง ท้าวสหัมบดีพรหมได้ทราบว่าพระองค์ทรงวิตกในเรื่องการเข้าใจพระธรรมของเหล่ามนุษย์ทั้งหลาย จึงได้เข้ากราบทูลอาราธนาให้โปรดแสดงธรรมแก่เหล่ามนุษย์เพราะคนที่กิเลสน้อยนั้นยังมีอยู่มาก และพระองค์ได้พิจารณาแล้วเห็นว่าในโลกมีทั้งผู้สอนง่าย และสอนยาก กิเลสหนากิเลสน้อยมีปะปนกันไป จึงได้ติดสินพระทัยที่จะแสดงพระธรรมโปรดเหล่ามนุษย์ทั้งหลาย จึงได้ตั้งใจที่จะแสดงธรรมโปรด อาฬารดาบสและอุทกดาบส แต่ดาบสทั้งสองนั้นได้สิ้นชีพไปเสียแล้ว

พระองค์จึงตัดสินพระทัย ไปโปรดและแสดงธรรมแก่ปัญจวัคคีย์ ทั้ง 5 ณ ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน

ฝ่ายปัจจัคคีย์ ทั้ง 5 ได้เข้าต้อนรับพระพุทธองค์ ทั้งๆที่ก่อนหน้านั้นได้ตกลงกันไว้ว่าจะไม่ยอมต้อนรับ เพราะเข้าใจผิดคิดว่าพระองค์ทรงไม่มีทางบรรลุธรรมได้ และพระองค์ได้แสดงธรรมโปรดในเรื่อง 2 สิ่งที่บรรพชิตไม่ควรปฏิบัติคือ ความมักมากในกามกิเลสตัณหาเป็นสิ่งไร้ประโยชน์ และการทรมานตนนั้นไม่ใช่กิจของพระอริยะผู้พ้นทุกข์ และได้ทรงยกย่องเรื่องการเดินทางสายกลาง ในเรื่องอริยสัจสี่ประการ จนพระอัญญาโกญฑัญญะได้บรรลุธรรมเป็นพระโสดาบัน และได้อุปสมบทเป็นพระสงฆ์รูปแรกในพระพุทธศาสนา

ธรรมเมกขะสถูป, สารนาถ สถานที่แสดงปฐมเทศนา ภาพจาก www.panoramio.com

ธรรมเมกขะสถูป, สารนาถ สถานที่แสดงปฐมเทศนา ภาพจาก www.panoramio.com

สารนาถในสมัยพุทธกาล เรียกกันว่า ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน แปลว่า ป่าอันยกให้แก่หมู่กวาง และเป็นที่ชุมนุมฤๅษี
เป็นสถานที่แสดงปฐมเทศนาของพระพุทธองค์ ซึ่งพระพุทธองค์ได้แสดงธัมจักรกัปปวัตตนสูตร อันเป็นสูตรแรกที่พระองค์ แสดงเพื่อโปรดปัญจวัคคีย์ คือโกณฑัญญะ วัปปะ ภัททิยะ มหานามะ และอัสสชิ เมื่อแสดงธรรมจบลง พระอัญญาโกณฑัญญะได้ดวงตาเห็นธรรม และขออุปสมบทเป็นภิกษุรูปแรก ซึ่งตรงกับวันเพ็ญ เดือน 8 วันอาสาฬหบูชา ต่อมาพระพุทธเจ้าทรงบวชให้ทั้ง 5 รูป จึงเป็นสาวกรุ่นแรกในพุทธศาสนา เจดีย์ที่เห็นอยู่นี้ เรียกว่า ธัมเมกขะสถูป สร้างโดยพระเจ้าอโศกมหาราช ปัจจุบันห่างจากเมืองพาราณสี 15 กิโลเมตร

จากความสำคัญดังกล่าวข้างต้น  จึงกำหนดให้เป็นวันที่ระลึกถึงความสำคัญทางพระพุทธศาสนา ตามประกาศสำนักสังฆนายก เรื่อง กำหนดพิธีอาสาฬหบูชา ลงวันที่ 14 กรกฎาคม 2501

ในประเทศไทยได้ให้ความสำคัญกับวันอาสาฬหบูชาและกำหนดให้เป็นวันหยุดทางราชการ ประชาชนจึงนิยมที่จะร่วมกันทำบุญเพื่อระลึกถึงคุณพระพุทธองค์ที่ได้แสดงธรรมโปรดเหล่ามนุษย์ การทำบุญส่วนมากจะทำบุญตักบาตรในตอนเช้าหรือร่วมกันถวายสังฆทานและภัตตาหารที่วัดในชุมชนของตนเอง เป็นการนัดรวมของญาติพี่น้องและครอบครัวในการทำสิ่งดีๆ  ในตอนค่ำก็จะมีพิธีเวียนเทียนตามวัดต่างๆทั่วประเทศ

สำหรับท่านใดที่ตั้งใจจะทำบุญสังฆทาน หรือทานที่ถวายแด่สงฆ์ ควรเลือกสิ่งของที่มีประโยชน์และมีคุณภาพแด่สงฆ์ สามารถอ่านคำแนะนำการซื้อถังสังฆทานได้ตาม Link นี้ครับ ===> แนะนำการซื้อชุดถังสังฆทาน